Herbruikbare verpakkingen: hoe implementeer je ze in je foodservicebedrijf?

Nu je je foodservicebedrijf voorbereidt op de verdere invoering van de EU-richtlijn voor kunststoffen voor eenmalig gebruik, is het de moeite waard om te overwegen of en hoe je herbruikbare verpakkingen in je bedrijfsmodel kunt opnemen. Verive adviseert je hierbij met deze handige nieuwe gids. Hierin onderzoeken we de opties die er voor jouw foodservicebedrijf zijn als je herbruikbare verpakkingen en bestek wilt gaan aanbieden.

Wat zijn herbruikbare verpakkingen?

Volgens de EU is een herbruikbare verpakking een product dat bewust zó is ontworpen, gemaakt en op de markt gebracht dat er voorzieningen zijn getroffen om hergebruik mogelijk te maken (EN 13449:2004). Simpel gezegd is het een verpakking die zo duurzaam is gemaakt dat hij ondanks het afwassen langere tijd kan blijven functioneren. Zoals je zult zien, voldoen sommige producten die als ‘herbruikbaar’ op de markt worden gebracht niet aan deze basisdefinitie. 

Voor foodservicebedrijven en hun klanten kunnen herbruikbare verpakkingen verschillende betekenissen hebben. Het kan gaan om verpakkingen die je zelf meeneemt van huis (bring-your-own), maar het kan ook gaan om producten die door het restaurant of café worden aangeboden voor gebruik op de locatie zelf. Het kan zelfs een statiegeldregeling zijn, waarbij verpakkingen worden gewassen en hergebruikt in de besloten omgeving van de zaak of door een derde partij.

Hoe het ook werkt, en wat je ook denkt dat het beste is voor jouw bedrijf, onthoud dat het idee van hergebruik van verpakkingen niet nieuw is. Het is bijvoorbeeld nog niet zo lang geleden dat melkboeren glazen melkflessen opnieuw vulden en hergebruikten. Het wil ook zeker niet zeggen dat wegwerpverpakkingen geen plaats hebben in de horeca, maar laten we eens kijken hoe de (her)normalisering van herbruikbare producten je kan helpen om je duurzaamheidsdoelstellingen te bereiken.  

Wat zegt de SUP-richtlijn over herbruikbare materialen? 

De SUP-richtlijn schrijft voor dat de EU-lidstaten zich moeten inspannen om het afval van single-use plastic (plastic voor eenmalig gebruik) te verminderen, en dat ze zowel op lokaal als op nationaal niveau reductiedoelstellingen moeten vaststellen. Waar bepaalde verpakkingen verboden of beperkt worden, moeten er ook vervangende opties zijn. Om de reductiedoelstellingen te halen, dringen veel lidstaten daarom aan op het gebruik van herbruikbare voedselverpakkingen. In Frankrijk bijvoorbeeld heeft de regering onlangs wetgeving ingevoerd die bepaalt dat elke maaltijd of snack die ter plaatse wordt geconsumeerd, moet worden geserveerd met herbruikbare verpakkingen of serviesgoed.

De richtlijn moedigt herbruikbare opties ook aan door bedrijven te verplichten consumenten te laten betalen voor niet-plastic wegwerpalternatieven. Op dit moment zijn de prijssuggesties vaag. Foodservicebedrijven kunnen daardoor zelf bepalen in hoeverre zij het gebruik van wegwerpopties willen ontmoedigen, afhankelijk van wat werkt voor hun duurzaamheidsstrategie.

Waarom kiezen voor herbruikbare verpakkingen? 

Als herbruikbare verpakkingen tijdens hun volledige levensduur op de juiste manier worden gebruikt, levert dat enorme milieuvoordelen op. Dat komt omdat er minder nieuwe grondstoffen nodig zijn om herbruikbare producten te produceren dan de honderden wegwerpproducten waarvoor ze in de plaats komen. En naast minder grondstoffen, zorgen herbruikbare verpakkingen ook voor aanzienlijk minder plastic afval aan het einde van de levensduur. 

Belangrijk is dat herbruikbare producten de verwarring bij de consument over verantwoorde afvalverwerking wegnemen. Ze hoeven zich niet langer af te vragen of hun gebruikte verpakking in een vuilnisbak of in de recycling thuishoort, of naar de industriële compostering moet. In plaats daarvan weten ze dat ze de verpakking gewoon kunnen bewaren, wassen en opnieuw gebruiken. Met dit alles in gedachten zijn herbruikbare verpakkingen een briljante manier om je duurzaamheidsimago te verbeteren en de komende eisen van de SUP-richtlijn een stap voor te blijven. 

Bovendien krijg je, met steeds milieubewustere consumenten, de kans om je klanten de keuze te bieden en de verandering in het publieke bewustzijn te ondersteunen, terwijl je je tegelijkertijd bevrijdt van de voorraad- en leveringsproblemen van grondstoffen zoals rPET, waarvan de productie van wegwerpverpakkingen afhankelijk is. Dit jaar hebben tekorten aan bekers, rietjes en takeaway-verpakkingen wereldwijd hun tol geëist bij foodservicebedrijven. 

Wat zijn de mogelijke nadelen van herbruikbare producten? 

Ondanks de enorme potentiële voordelen moet je de overstap naar herbruikbare producten niet ondoordacht maken. Dit zijn potentiële problemen waar je van tevoren goed over na moet denken: 

• Herbruikbare producten zijn duurder. Omdat ze duurzaam zijn, zijn er meer nieuwe grondstoffen nodig om ze te produceren. Daarom hebben herbruikbare producten in eerste instantie juist een grotere impact op het milieu, en kosten ze meer om te ontwerpen, produceren en op de markt te brengen. En je moet ook rekening houden met de CO2-voetafdruk van het vervoer en het water dat nodig is om de producten schoon te maken. Het heeft, zowel vanuit milieu- als vanuit economisch oogpunt, dan ook alleen zin om herbruikbare opties na te streven, als zowel bedrijven als klanten zich inzetten voor hergebruik.

• Bij gesloten kringloopopties (hier komen we later op terug) moeten herbruikbare materialen ter plaatse of door een derde partij worden gewassen. Dit leidt tot meer werk voor het personeel en vereist afwasfaciliteiten die veel bedrijven misschien nog niet hebben. Bovendien kost het wassen energie, wat de CO2-voetafdruk van elk herbruikbaar product gedurende zijn levensduur vergroot. 

• Sommige marktspelers maken gebruik van de veranderende houding ten opzichte van wegwerpartikelen door iets zwaardere wegwerpproducten (bijvoorbeeld dik plastic bestek) eenvoudigweg om te dopen tot ‘herbruikbaar’. Deze producten zijn echter niet robuust genoeg voor herhaaldelijk afwassen en gebruik. Bij Verive raden we deze oneerlijke verschuiving naar herbruikbare producten ten zeerste af, want dit draagt echt niet bij aan duurzaamheid. Het brengt consumenten in verwarring omdat ze deze producten kennen als wegwerpproducten. De kans is erg klein dat ze hun gedrag ineens veranderen en iets dat ze eerder weggooiden, nu opnieuw gaan gebruiken. Volgens de normen van Verive moeten herbruikbare producten een aanzienlijk aantal keren zonder schade de industriële vaatwasmachines kunnen doorstaan. Denk aan dit belangrijke criterium wanneer je je inkoopopties overweegt. 

• Er wordt momenteel te weinig nadruk gelegd (of wetgeving opgesteld) op hygiëne en herbruikbare producten. Er moeten meer gesprekken worden gevoerd over dit belangrijke onderwerp. Want wie bepaalt of een herbruikbaar product schoon genoeg is om voedselveilig te zijn? Wie beslist wanneer een product het einde van zijn levensduur heeft bereikt (onze producten kunnen bijvoorbeeld ongeveer 200 keer worden hergebruikt, maar wie beslist wanneer het niet langer geschikt is voor hergebruik)? Herbruikbare producten hebben meer vouwen, scharnieren en sluitingen, en daarom zijn er meer mogelijkheden voor bacteriën om te blijven hangen. Dus hoe weten we dat mensen ze goed schoonmaken, vooral in het tijdperk van COVID-19? Dit onderwerp is van cruciaal belang voor de volksgezondheid en duurzaamheid, want als mensen zich niet op hun gemak voelen bij het gebruik van herbruikbare producten, houden deze systemen op de lange termijn geen stand.

Omdat we zowel de volksgezondheid als duurzaamheid op geen enkele manier in gevaar willen brengen, zijn we bij Verive heel duidelijk over wat we als herbruikbaar op de markt brengen en zijn we transparant over zowel de voordelen als de uitdagingen. 

Wat raadt Verive aan als het gaat om herbruikbare producten? 

Bij Verive denken we dat een hybride aanpak het beste werkt. Foodservicebedrijven zouden een mix moeten aanbieden van herbruikbare opties en verantwoord geproduceerde, recyclebare of composteerbare wegwerpartikelen. Want laten we eerlijk zijn, consumenten hebben niet altijd een bring-your-own verpakking bij zich op het moment dat ze trek krijgen. En ze zullen ook niet altijd bereid zijn om herbruikbare verpakkingen te kopen voor hun takeaway-gerecht, zéker niet als er thuis al eerder aangeschafte herbruikbare verpakkingen klaarliggen! 

Nu het tij aan het keren is wat betreft verpakkingsopties en we wachten tot het consumentengedrag gelijke tred houdt met wat foodservicebedrijven beginnen aan te bieden, kun je overwegen om een meer dynamische aanpak te hanteren en je klanten gewoon opties te geven. Volg ons in wat wij adviseren – én doen! – en bied zowel herbruikbare als duurzaam geproduceerde, recyclebare alternatieven aan. Weet je niet waar je moet beginnen? Bekijk ons assortiment.

Hoe werkt dit in de praktijk voor jouw foodservicebedrijf? 

Zoals gezegd kan de overstap naar herbruikbare producten heel wat verschillende dingen betekenen, en het is belangrijk dat je nagaat wat voor jouw bedrijf het beste werkt. Dit zijn een paar mogelijkheden om herbruikbare producten te integreren in je restaurant of takeaway-outlet: 

• Gesloten systeem met wasfaciliteiten: Een gesloten systeem is geschikt voor wanneer je klanten hun gekochte gerechten ter plaatse consumeren (on-site consumptie). Klanten krijgen in dit systeem hun eten geserveerd in herbruikbare verpakkingen, genieten van hun eten, en brengen de verpakkingen daarna terug. Misschien vraag je je nu af: zo doen restaurants dit toch altijd al? En ja, dat klopt inderdaad. Met dit systeem pas je werkbare, eeuwenoude restaurantpraktijken toe op fastfoodomgevingen, door geschiktere, robuustere duurzame materialen te gebruiken.

• Statiegeldregelingen: Dit proces werkt ongeveer hetzelfde als een gesloten proces, maar hierbij laat je mensen een kleine vergoeding (statiegeld) betalen voor hun voedselverpakkingen als ze deze willen meenemen of laten bezorgen. Zodra ze de verpakkingen terugbrengen, krijgen ze hun statiegeld terug.

• Bring-your-own (zelf meenemen): Klanten hebben hierbij de mogelijkheid om hun eigen bakjes of bekers mee te nemen en die te laten vullen met het aangekochte eten en drinken. Het restaurant serveert het eten volgens hun gestandaardiseerde porties en de klant kan vertrekken zonder zich zorgen te maken over het terugbrengen van iets. In dit scenario is het belangrijk om je ervan te verzekeren dat wat de klant aanbiedt wel voedselveilig is.

• Bied herbruikbare producten te koop aan: Als klanten geen bring-your-own-optie hebben, kunnen ze de meest geschikte verpakking kopen uit een reeks herbruikbare opties die het restaurant of café te koop aanbiedt. Ze kunnen hun eten dan ter plaatse nuttigen of meenemen. Ze hoeven zich bij deze optie geen zorgen te maken over het terugbrengen van verpakkingen, en hebben een bring-your-own-optie voor de volgende keer. 

Dit zijn allemaal effectieve manieren om de overstap naar herbruikbare producten te maken. Maar je hoeft natuurlijk niet voor slechts één methode te kiezen. Ga voor een hybride aanpak die verschillende van deze opties combineert.

Wat doen andere bedrijven? 

Zoals eerder gezegd zijn herbruikbare verpakkingen geen nieuw fenomeen. Maar bedrijven experimenteren nu wel met creatieve manieren om hun klanten ertoe aan te zetten af te stappen van wegwerpverpakkingen – zowel voor takeaway als voor consumptie ter plaatse – en aan herbruikbaar te gaan denken.  

Zo lanceerde de start-up Loop zichzelf als e-commerceplatform dat voedsel, schoonheidsproducten en huishoudelijke benodigdheden verkoopt, allemaal in herbruikbare verpakkingen. Hoe dit werkt? Consumenten bestellen bijvoorbeeld quinoa in een blikje of gezichtscrème in een potje. Na gebruik sturen ze de lege verpakking terug om die te laten reinigen en opnieuw te laten vullen, en herhalen ze de cyclus in een effectieve, gesloten kringloopeconomie. Zo simpel kan het zijn. 

Burger King is onlangs een partnerschap aangegaan met Loop en test nu herbruikbare verpakkingen voor bepaalde menu-artikelen in een aantal restaurants in het Verenigd Koninkrijk. In hun poging om afval te verminderen, geeft Burger King zijn klanten de mogelijkheid om £1 statiegeld te betalen voor een herbruikbare beker of bak, in plaats van een wegwerpverpakking. 

Hoe nu verder? 

Je hebt nog tijd voordat de volgende fase van de SUP-wetgeving ingaat, maar we raden je aan om nu al na te denken over de keuzes die je gaat maken. Wil je weten hoe je de SUP-richtlijn een stap voor blijft en herbruikbare materialen in je foodservicebedrijf inzet? Laten we daarover in gesprek gaan. 

En bekijk vooral ons assortiment herbruikbare producten en de wegwerpproducten die ze zo perfect aanvullen.  

Priscila Gasperotti

Mail ons