Zorgen alternatieve verpakkingsmaterialen voor een tekort aan voedsel?

We maken steeds meer voedselverpakkingen van alternatieve materialen, zoals planten. Denk maar aan bioplastics en bagasse. Maar wat zijn de onuitgesproken gevolgen van deze verpakkingsrevolutie in een wereld die worstelt om al haar inwoners te voeden? Schaadt deze verschuiving de voedselzekerheid van de mensen die dat voedsel het hardste nodig hebben?

Dat zou op twee manieren het geval kunnen zijn:

1. Door het gebruik van potentiële voedselbronnen – denk aan pasta of champignons – als verpakkingsmateriaal.

2. Door vruchtbaar land te gebruiken om planten te kweken voor verpakkingen, in plaats van daar gewassen voor voedsel te verbouwen

Het is belangrijk dat bedrijven in de (voedsel)verpakkingsindustrie goed onderzoeken wat de gevolgen zijn van deze verschuiving naar nieuwe materialen.

Voor we deze vraag beantwoorden is het, juist op Wereldvoedseldag, goed om nogmaals aan te geven wat de belangrijkste oorzaak van honger in de wereld is. Dat is namelijk niet zozeer het tekort aan voedsel, maar armoede en inkomensongelijkheid. Het aanpakken van voedselzekerheid en klimaatverandering gaat daarom niet alleen over landgebruik, maar ook over het aanpakken van verspilling in de toeleveringsketens, en over het einde van de levensduur van een product.

Dat gezegd hebbende, mogen de bestaande problemen natuurlijk niet erger worden door ons streven naar duurzaamheid. We zijn daarom erg blij om je te kunnen melden dat de meeste nieuwe voedselverpakkingsmaterialen die tegenwoordig worden gebruikt, niet zijn gemaakt van directe voedselbronnen, maar van bijproducten. Ter ere van Wereldvoedseldag 2021 onderzoeken we in dit blog de mogelijke effecten op landgebruik en voedselzekerheid van 3 verschillende materialen: PLA, bagasse en pasta.

PLA en landgebruik

PLA is het meest bekende en meest gebruikte bioplastic in verpakkingen. Biobased plastics, of bioplastics, zijn gemaakt van polymeren die zijn vervaardigd uit plantaardige bronnen, niet uit fossiele brandstoffen. Ze zijn zo ontworpen dat ze eruitzien, voelen en zich gedragen als andere kunststoffen. Maar ze hebben een paar belangrijke verschillen. Ze zijn namelijk gemaakt met behulp van hernieuwbare bronnen.

Er zijn twee soorten bioplastics: de niet-biologisch afbreekbare bioplastics (bijvoorbeeld PP en PE uit hernieuwbarebronnen) en bioplastics die gemaakt zijn van hernieuwbaar en composteerbaar onder de juiste omstandigheden (PLA).

Bioplastics van de eerste generatie waren afkomstig van gewassen zoals mais of suikerriet. Tegenwoordig worden bioplastics meestal gemaakt van delen van de oogst die niet geschikt zijn voor menselijke consumptie (bijvoorbeeld veevoer). Bovendien kunnen gewassen die niet geschikt zijn voor voeding, ook mais, worden verbouwd op afgelegen landbouwgronden zodat dit niet botst met de voedselproductie. Goed om te weten: als de helft van de plasticproductie in de wereld zou overschakelen op bioplastics op basis van gewassen, zou de industrie nog steeds maar zo’n 3% van het gecultiveerde land in de wereld nodig hebben.

Dat is op zich goed nieuws. Maar de Single-Use Plastic (SUP)-richtlijn verbiedt ook bioplastics voor eenmalig gebruik. Deze bioplastics zijn daarom geen duurzame oplossing voor de lange termijn.

Hoewel de meeste mensen aan mais denken zodra PLA wordt genoemd, wordt er tegenwoordig volop onderzoek en innovatie gedaan naar de ontwikkeling van bioplastics uit non-foodgewassen en agrarisch afvalmateriaal. De tweede generatie bioplastics richt zich bijvoorbeeld op non-food hernieuwbare energiebronnen zoals houtbiomassa, non-food plantaardige oliën en bagasse uit suikerriet – hier komen we straks op terug. Om de industrie nog verder te stimuleren, richt de derde generatie bioplastics zich op bodemloze landbouw en non-foodgewassen. Denk aan bacteriën, microalgen, gisten en afvalwater.

Bagasse & andere materialen

Bagasse is een afvalproduct van de suikerrietproductie. Het is de vezelige pulp die overblijft als het sap uit de suikerrietstengels is geperst. Het resultaat is iets dat eruitziet en aanvoelt als karton of papier, door het hoge gehalte aan cellulose. Bomen doen er jaren over om te groeien; suikerriet kan binnen zes maanden volwassen worden. En een extra pluspunt: bagasse is vaak wit, dus je hoeft minder te bleken dan nodig is om gewoon papier te maken. In tegenstelling tot PLA wordt bagasse gemaakt van het afval of bijproduct van een ander proces en wordt het niet beïnvloed door de SUP-richtlijn van de EU.

Zoals gezegd, worden er tal van andere materialen onderzocht … van algen en gisten tot paddenstoelen, zeewier en zelfs pasta! Hoewel we fantastische kansen voor innovatie zien, ondersteunt Verive het gebruik van directe voedselbronnen (zoals pasta) voor voedselverpakkingen niet. Op dit moment zijn paddenstoelen en zeewier niet schaalbaar , en bovendien roepen ze vergelijkbare problemen op als bioplastics als het gaat om landgebruik voor niet-eetbare gewassen versus gebruik van land voor eetbare gewassen.

Conclusie

Bij het gebruik van bioplastics en alternatieve materialen voor voedselverpakkingen is er geen 'one size fits all'-oplossing. Zeker als je duurzaamheid ziet als een reis van voortdurende verbetering, en niet als een eindstreep om te halen). Uiteindelijk gaat het om het vinden van een goede balans. Daarom is het belangrijk om een aantal belangrijke vragen te stellen als je plantaardige voedselverpakkingen koopt:

1. Waar werden de materialen verbouwd?

2. Hoeveel land nam het in beslag?

3. Hoeveel water was er nodig?

4. Waar zouden die materialen in plaats daarvan voor kunnen worden gebruikt?

Ja, alternatieve materialen bieden duidelijke verbeteringen als het gaat om de CO2-voetafdruk en afval. Maar bij Verive vinden we dat dit niet gepaard mag gaan met andere nadelen, zoals verlegd landgebruik of bedreigingen voor de voedselzekerheid.

Laat ons je helpen

Bij Verive proberen we je te helpen de beste beslissing te nemen door je alle informatie te geven over een product en het einde van zijn levensduur.

Daarnaast kan ons team van duurzaamheidsspecialisten u helpen bij het creëren van de perfect gepersonaliseerde verpakkingsstrategie. Neem vandaag nog contact met ons op, ons team hoort graag van u.

Khashayar

Mail ons