Factsheet: Aqueous lining, een coating op waterbasis

Wat is een aqueous coating en waarom wordt dit in voedselverpakkingen gebruikt?

Hoewel een aqueous coating niet van water is gemaakt, draagt het die naam omdat het, net als veel inkt- en verfsoorten, op waterbasis gemaakt is. Het maakt gebruik van een dispersiesysteem op waterbasis van polymeren en additieven om een barrière te creëren. Zulke coatings worden daarom ook wel ‘coatings op waterbasis’ genoemd. Of ‘aqueous linings’. Hoe je ze ook noemt, het is goed om te weten dat ze voedselveilig zijn, geen kleurstoffen bevatten en geen geur of smaak hebben. Je spreekt het trouwens uit als ‘eekwie-jus’. Ook daar is nog wel eens wat verwarring over.  

Aqueous coatings zijn geen conventionele coatings. Ze worden namelijk op een andere manier op het papierproduct aangebracht. Coatings van PLA (polymelkzuur) of PE (polyethyleen) worden normaal gesproken op het papier gelijmd of gespoten, waardoor er een coating op de buitenste laag van het papier achterblijft.

Een coating op waterbasis wordt aangebracht als een verf of pigment: het wordt op het verpakkingsmateriaal geverfd. Het grootste deel van de vloeistof trekt daarbij in de papiervezels. Hierdoor is er slechts een klein laagje coating nodig om de barrière te vormen die nodig is voor het vervoeren en beschermen van levensmiddelen. Dat maakt aqueous coatings ideaal voor voedselverpakkingen en drinkbekers. Vooral voor artikelen die vloeistoffen bevatten of die moeten worden vervoerd of opgeslagen in olie- of vetbestendige containers. We zijn dan ook trots op de kartonnen Verive-bekers en onze takeaway-maaltijdboxen met hun aqueous coatings.

Waarom hebben aqueous coatings vaak de voorkeur boven andere coatings?

Aqueous coatings hebben de voorkeur, omdat je er minder van nodig hebt om ze lekdicht te maken dan wanneer je een meer traditionele coating zoals PE of PLA gebruikt. Want zoals gezegd:

·   Aqueous coating = binnenin de vezels van het papierproduct

·   PE/PLA coating = aan de buitenkant van het papierproduct

Momenteel wordt PE gecoat met ten minste 15 gram per vierkante meter, PLA met 30 gram per vierkante meter, en aqueous coatings vragen om ongeveer 6 gram per vierkante meter. Vanuit het oogpunt van duurzaamheid gebruik je dus veel minder plastic omdat je minder coating nodig hebt.

Voor alle duidelijkheid: aqueous linings/coatings op waterbasis bevatten wel degelijk kunststofpolymeren, alleen aanzienlijk minder dan traditionele coatings of lijmen. Maar wél met hetzelfde lek- en vetbestendige resultaat.

Bevat een aqueous coating chemicaliën?

Ja, aqueous coating is een chemisch aangepast materiaal. Maar wees gerust, het is niet giftig. Momenteel zijn er meerdere chemische samenstellingen voor aqueous coatings. Net zoals koks hun recepten niet graag openbaar maken, zijn ook veel fabrikanten terughoudend met het onthullen van hun ‘geheime’ ingrediënten. Ze willen hun concurrentievoordeel niet verliezen. Ondanks die terughoudendheid zorgen wij er altijd voor dat voor onze Verive-producten met een aqueous coating alle voedselveiligheidscertificaten aanwezig zijn. Alle chemicaliën die worden gebruikt in aqueous coatings in Verive-producten, zijn gecertificeerd volgens de EU-regelgeving voor voedselveiligheid voor producten die met voedsel in contact komen (d.w.z. EU-verordening EU 10/2011 tot en met het 15e amendement 2020/1245/EG).

Beïnvloedt het aanbrengen van een aqueous coating de kwaliteit of de betrouwbaarheid van een product?

Nee, gelukkig zijn coatings op waterbasis uiterst betrouwbaar, en beïnvloeden ze op geen enkele wijze de smaak of geur.

Aangezien wij transparantie heel belangrijk vinden, willen we hier wel iets aan toevoegen. Het is een algemene vuistregel dat maximaal 2% van de bekers ‘lek’ mag zijn, als gevolg van productieprocessen. In het begin, toen PLA voor het eerst als coating werd geïntroduceerd, was er aanzienlijk meer lekkage. In de loop van de tijd is dat enorm verbeterd. Bij aqueous coatings zijn lekkages gelukkig heel zeldzaam, en naarmate meer producenten vertrouwd raken met het aanbrengen van dit type coating, zullen de lekkages nog verder afnemen.

Dat gezegd hebbende, is het goed om te weten dat Verive’s partner een van de meest bekende en gerenommeerde producenten van aqueous coatings is. De kans op lekkage met een Verive-beker of voedselverpakkingen met een coating op waterbasis, is dan ook nihil.

Een belangrijke uitdaging op het gebied van aqueous coatings en voedsel wordt gevormd door alcoholische dranken. Deze tasten de coating aan en brengen een grotere kans op lekkage mee dan koffie of thee. Wil je dus veel glühwein of koffie met likeur serveren, neem dan contact met ons op om te bespreken wat de beste opties voor je zijn.

Breekt aqueous lining af in de natuur?

Nee, aqueous lining blijft in het milieu achter. Voor de afbraak ervan zijn namelijk gespecialiseerde composteerinstallaties nodig. Deze verpakkingsproducten moeten daarom in de daarvoor bestemde composteer- of recyclingbakken worden gedeponeerd die consumenten in hun woonplaats ter beschikking staan. Dit is de reden waarom je producten met een coating op waterbasis die claimen biologisch afbreekbaar te zijn, altijd met scepsis moet bekijken. Lees waarom biologisch afbreekbaar een misleidende term kan zijn en waar je in plaats daarvan op moet letten.

Kunnen koffiebekers met aqueous lining worden gerecycled?

De mogelijkheden om aqueous-gecoate koffiebekers te recyclen verschillen per land en zelfs per regio. Vanuit praktisch oogpunt maakt de omschakeling van vezels waar het plastic alleen aan de buitenkant zit naar vezels waar het plastic in is getrokken het lastiger om deze bekers te recyclen via de bestaande methodes.

Maar de recyclingprocessen moeten óók worden aangepast om door voedsel verontreinigde vezels te kunnen verwerken. Wij verwachten dan ook dat de toekomstige recyclingsystemen sowieso zullen veranderen. Wanneer dit gebeurt is nog niet duidelijk, maar de markt is in beweging en drijft de vraag naar modernere recyclingpraktijken aan. Op dit moment moeten we onze materialen aanpassen aan wat de recyclers aankunnen. Maar er komt een moment waarop dit verandert en recyclers zich moeten aanpassen aan wat de markt biedt.

Heb je meer vragen over coatings op waterbasis?

Voel je vrij om contact op te nemen! Wij beantwoorden graag al je vragen over onze producten, materialen en de laatste trends in alternatieve voedselverpakkingen. Je vindt ons hier: info@verive.eu.

Marcea van Doorn

Mail ons