Is ‘biologisch afbreekbaar’ het antwoord op duurzaamheid of is misleidend?

Het idee dat een product of materiaal ‘biologisch afbreekbaar’ is (wat betekent dat bacteriën of andere levende organismen het na verloop van tijd afbreken) is natuurlijk aantrekkelijk. In een wereld waar jaarlijks meer dan 2 miljard ton afval wordt gestort, voelen we ons aangetrokken door alternatieven die vanzelf verdwijnen. Biologische afbreekbaarheid is de meest populaire en overtuigende van de vele duurzaamheidsclaims die er zijn. In een onderzoek van online retailer OnBuy geeft maar liefst 74% van de shoppers aan dat deze claim hen aanmoedigt om het product te kopen.

74% van de mensen zeggen dat de term "biologisch afbreekbaar" hen zal aanmoedigen om een item te kopen.

Maar als je wat beter kijkt, zie je dat biologische afbreekbaarheid niet altijd de beste oplossing is. Want inderdaad: een biologisch afbreekbaar product zal na verloop van tijd afbreken. Maar er is geen enkele voorwaarde gesteld aan de tijd die dat proces in beslag neemt, of waarin het product zal worden afgebroken. Ook zegt het niets over de omstandigheden die nodig zijn voor het ontbindingsproces. Sommige biologisch afbreekbare materialen vereisen hoge temperaturen en bepaalde vochtigheidsniveaus om überhaupt af te breken, en bij andere producten kan het vele jaren duren voordat ze uiteenvallen. 

En terwijl sommige biologisch afbreekbare materialen in onschadelijk water, kooldioxide en biomassa veranderen, laten andere giftige resten achter. Laten we eerlijk zijn: zelfs het plastic in de plasticsoep wordt uiteindelijk afgebroken onder invloed van water en zon. Maar daarna blijven er wel allerlei microplastics achter.

‘Biologisch afbreekbaar’ als marketingtool

Vooropgesteld: de term biologisch afbreekbaar is voortgekomen uit echte innovaties op het gebied van duurzaamheid. Maar helaas laat de term dus ruimte voor interpretatie over. En van die ruimte wordt door veel marketeers geprofiteerd. Door een product als biologisch afbreekbaar te omschrijven, kunnen bedrijven ervoor zorgen dat hun product milieubewuster lijkt dan het in werkelijkheid is. Deze praktijken staan bekend als ‘greenwashing’.

Biologisch afbreekbaar, composteerbaar of biobased?

Gelukkig zijn niet álle materialen die als biologisch afbreekbaar zijn gelabeld een vorm van greenwashing. Sommige materialen doen hun naam wél eer aan. Zo vallen ‘composteerbare’ producten ook onder de paraplu van ‘biologisch afbreekbaar’. Deze producten breken wel snel en onschadelijk af, als ze tenminste aan het einde van hun levensduur op de juiste manier verwerkt worden. Industriële composteernormen schrijven voor dat een composteerbare kunststof binnen 12 weken uiteen moet vallen, en binnen 6 maanden volledig biologisch moet worden afgebroken tot CO2, water en biomassa.

Let op: hoewel alle composteerbare materialen biologisch afbreekbaar zijn, zijn niet alle biologisch afbreekbare materialen ook composteerbaar! Deze 2 termen mag je niet met elkaar verwarren. Zoek dus specifiek naar ‘composteerbaar’ op het etiket om er zeker van te zijn dat een product efficiënt biologisch wordt afgebroken. En onderzoek of de juiste afvalstroom beschikbaar is voor je klanten, want een composteerbaar product zal dus alleen composteren binnen een industriële composteerinstallatie.

Ook ‘biobased’ heeft zowel overeenkomsten als verschillen met ‘biologisch afbreekbaar’. Waar het bij composteerbaarheid echt gaat om de ‘end-of-life van een product, gaat het bij biobased om de bron van het materiaal. Een biobased plastic is gemaakt van een natuurlijke bron (zoals van planten of zeeleven) in plaats van typische petrochemicaliën. Sommige biologisch afbreekbare plastics zijn biobased, maar ook hier geldt dat niet per se andersom; niet alle biobased plastics zijn biologisch afbreekbaar. Ook biobased en biologisch afbreekbaar moeten niet met elkaar worden verward. 

Zie je de term ‘biologisch afbreekbaar’ staan, zoek dan dus altijd naar gedetailleerde informatie over de materiaalbron om te kijken of iets biobased is, en naar informatie over het juiste einde van de levensduur om te kijken of een product echt zal composteren.

Nadenken over het einde van de levensduur van een product is essentieel 

Om te bepalen of een ‘biologisch afbreekbaar’-claim wel waargemaakt kan worden, is de informatie over het weggooien van cruciaal belang. Veel mensen gaan ervan uit dat een biologisch afbreekbaar product gewoon op de composthoop kan; anderen geloven dat het veilig zal worden afgebroken op de vuilstort, en maken zich daarom totaal geen zorgen over het consumeren en weggooien van grote hoeveelheden.

Daarom vermijden we bij Verive de term biologisch afbreekbaar. We beschrijven in plaats daarvan liever de gedetailleerde eigenschappen van producten. Ben je op zoek naar een product dat daadwerkelijk biologisch wordt afgebroken, dan raden we je aan ook op dit niveau naar informatie te zoeken. Let daarbij vooral op de noodzakelijke afvalstromen en omstandigheden die nodig zijn aan het einde van de levensduur van een product. Kijk hierbij vooral uit naar het kiemplantlogo. Producten met dit kiemplantlogo hebben namelijk de juiste certificeringen, zodat je zeker weet dat ze (industrieel) composteerbaar zijn. 

Door materialen op deze manier te doorgronden, kunnen we er samen voor zorgen dat materialen die het potentieel hebben om efficiënt en veilig biologisch af te breken, ook de kans krijgen om dit met succes te doen. Zo voorkomen we greenwashing. 

Kun je daar wel wat hulp bij gebruiken? Neem contact met ons op, we helpen je graag!

James Pitcher

Mail ons