Wat doen landen buiten Europa om plastic afval te verminderen?

Wereldwijd neemt ongeveer twee derde van alle landen maatregelen om het afval dat komt van plastic voor eenmalig gebruik te verminderen. Er zijn hierin veel opties in verschillende maatregelen mogelijk. Die maatregelen kunnen effectief zijn, maar bij de keuze moet wel met verschillende factoren rekening gehouden worden. Dit zijn bijvoorbeeld lokale omstandigheden en situaties, maar er moet ook gekeken worden naar eventuele onverwachte gevolgen van de maatregelen. 

Wat zijn die opties in het maatregelenpakket, en hoe pakken landen buiten Europa dit aan? Je leest het in dit artikel. Eén ding is zeker: wet- en regelgeving speelt een grote rol in de manier waarop landen met plastic omgaan. 

Verschillende manieren om plastic afval te verminderen

Landen kunnen verschillende maatregelen treffen om de hoeveelheid plastic afval terug te brengen. Ze kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om publieke bewustmakingscampagnes op te zetten, regelgeving voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (Extended Producer Responsibility of EPR) te implementeren, statiegeldsystemen (Deposit Return Systems of DRS) op te zetten of belastingen op te leggen. Ook kunnen overheden hun wetgeving op het gebied van recycling en afvalverwerking aanscherpen, productheffingen invoeren of bepaalde producten simpelweg verbieden. 

We zijn allemaal wel bekend met heffingen en belastingen. Maar wat houdt een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (Extended Producer Responsibility of EPR) nou precies in? En welke opties zijn er mogelijk met  statiegeldsystemen? Voordat we inzoomen op de maatregelen die buiten Europa genomen worden, leggen we dit kort uit. 

Extended Producer Responsibility (EPR): meer verantwoordelijkheid bij de producent

EPR-regelingen vereisen dat de producent van het product betaalt voor de verwerking van het product na gebruik. Daarbij gaat het meestal om recycling. Sommige landen, waaronder India, onderzoeken deze wetgevende maatregelen nog. De EU, de VS en Canada zetten dit wel al actief in. Zo werden in de Verenigde Staten op staatsniveau tussen 1991 en 2011 al meer dan zeventig EPR-wetten uitgevaardigd.

Statiegeldsystemen (Deposit Return Systems)

Bij statiegeldsystemen, die in internationale wetgeving vaak aangeduid worden als Deposit Return Systems of DRS, retourneert de consument de lege verpakking om daar vervolgens (statie)geld voor terug te krijgen. Buiten de EU exploiteren landen als Israël en Nieuw-Zeeland, staten in de VS, enkele Australische staten en provincies in Canada zulke DRS-systemen. De stad Ontario heeft al meer dan tien jaar een statiegeldsysteem voor alcoholische dranken. Andere landen en staten, zoals Guam, de Turks- en Caicoseilanden eilanden, Barbados, West-Australië, Nieuw-Zuid-Wales en Fiji hebben wel wetten geïmplementeerd voor de inzet van statiegeldsystemen. Deze zijn echter nog niet operationeel.

Zijn EPR- en DRS-regelingen effectief voor het verminderen van plastic afval?

Systemen als EPR en DRS kunnen zeker effectief zijn. Ze helpen vooral bij het verbeteren van de afvalbeheersystemen in een land. Het belangrijkste daarbij is dat afvalsystemen zo zijn ontworpen dat ze werken op een effectieve manier en dat al het verpakkingsafval op een duurzame, economische en economische manier wordt ingezameld en verwerkt.

De rol van regelgeving op het terugdringen van plastic afval

Als het gaat om het terugbrengen van de hoeveelheid plastic afval, speelt regelgeving een grote rol. Met Verive, dat een onderdeel is van Bunzl, houden we klanten op de hoogte van alle wet- en regelgeving en alle mogelijkheden die er hierbinnen zijn. Zo kunnen klanten makkelijker kiezen voor duurzame verpakkingen, inclusief verpakkingen die gemakkelijk te recyclen zijn. Ook onderneemt Bunzl binnen het huidige regelgevingslandschap andere acties die aan het terugbrengen van de hoeveelheid plastic afval bijdragen.

Wat zijn buiten de EU de populairste maatregelen om plastic afval te verminderen?

Ten minste 127 van alle landen ter wereld ondernemen actie om plastic afval te verminderen. Dat doen ze met name door het gebruik van plastic tassen te reguleren. Dat maakt de regelgeving voor plastic zakken of tassen misschien wel wereldwijd de populairste maatregel om plasticvervuiling te verminderen.

Het continent Afrika loopt voorop in de strijd tegen plastic tassen: meer dan de helft van de 25 landen (58%) in Afrika reguleert de uitgifte daarvan. In Noord-Amerika verschillen de voorschriften per stad of per staat. Lichtgewicht plastic tasjes zijn verboden in Californië, Hawaï en het Canadese Montreal. In Latijns-Amerika en het Caribisch gebied worden tassen ook vooral op stadsniveau gereguleerd. In Colombia zijn er bijvoorbeeld voorschriften voor de dikte van plastic tassen, het hergebruik en het gebruik van gerecycled materiaal.

Wordt plastic wereldwijd verboden? 

Nee, nog niet overal wordt een plasticverbod doorgevoerd. Wel worden er naast plasticverboden andere maatregelen getroffen om het gebruik van plastic terug te dringen.

Op dit moment hebben wereldwijd 27 landen gekozen voor een plasticverbod. Producten voor eenmalig gebruik zoals borden, bekers en rietjes zijn de eerste producten die het veld moeten ruimen. Sommige landen verbieden het gebruik van polystyreen zelfs in zijn geheel, of beperken de productievolumes van plastic. Elk verbod brengt doorgaans bepaalde uitzonderingen met zich mee. In Queensland en Zuid-Australië maakt het verbod op rietjes, bestek, roerstaafjes en borden bijvoorbeeld een uitzondering voor mensen met speciale medische behoeften. 

37% van de verboden is afkomstig van kleine eilandstaten – in totaal gaat het om tien landen. Zo verbiedt Ecuador het gebruik van tassen, rietjes en flessen op de Galapagoseilanden, om die zoveel mogelijk vrij te maken van plastic voor eenmalig gebruik.

Het goed beheren van plastic afval

29 landen heffen belasting, 63 landen onderzoeken EPR-regelingen – waarvan dit bij sommige landen inclusief een statiegeldsysteem is. De meest gebruikelijke wettelijke maatregel ter wereld is het wijzigen van de recyclingvereisten en het invoeren van strenge wetten met betrekking tot afvalbeheer. Logisch, want het goed beheren van plastic afval is een van de meest effectieve manieren om het uit het milieu te houden.

Belangrijk is ook dat bijna elk land ter wereld heeft ingestemd met het beperken van de verzending van slecht recyclebaar plastic van lage kwaliteit, naar armere landen.

Is een plasticverbod effectief? Ja, in sommige gevallen kan een verbod een goede zaak zijn. Maar we moeten daarbij zeer goed opletten dat het niet leidt tot onbedoelde negatieve gevolgen.

 China tweederde van het plastic afval in de wereld geïmporteerd

Wat doet China om plastic afval te verminderen?

In de afgelopen jaren heeft China tweederde van het plastic afval in de wereld geïmporteerd. Nadat het land jarenlang worstelde met al het afval dat de 1,4 miljard inwoners genereerden, kondigde China in 2017 aan het gebruik van single-use plastics grondig aan te gaan pakken. Deze aanpak, ook wel het ‘Nationale Zwaard’ genoemd, maakt deel uit van een strategie om de binnenlandse recycling op te schroeven tot driehonderdvijftig miljoen ton (dat is inclusief andere materialen).

Al dat plastic moet natuurlijk wel ergens naartoe. Als gevolg van deze rigoureuze stappen zal de vraag naar verbranding op korte termijn fors stijgen, en zal er veel meer vuil gestort worden. Andere landen in Zuidoost-Azië volgen China’s voorbeeld. Zo verhoogden Maleisië, Vietnam, de Filipijnen en Thailand aanvankelijk hun import na het verbod, maar beginnen ze nu geïmporteerd plastic afval van lage kwaliteit te verbieden.

Een strategie die uit meerdere fasen bestaat

China verbiedt schuimplastic serviesgoed, wegwerpbare plastic wattenstaafjes en chemische producten die microbolletjes bevatten. Het land rolt zijn initiatief in meerdere fasen uit, waarbij het gebruik van plastic producten eerst in bepaalde regio's wordt beperkt. Zo worden niet-afbreekbare tassen tegen het einde van 2020 in de grote steden verboden, en in 2022 zelfs in alle steden en dorpen. De restaurantindustrie mag sinds 2020 geen plastic rietjes meer gebruiken en moet ook het gebruik van andere single-use plasticproducten met 30% terugdringen. Hotels mogen in 2025 helemaal geen plastic producten voor eenmalig gebruik meer aanbieden.

Welke maatregelen nemen de Verenigde Staten om plastic afval te verminderen?

Sinds begin 2019 zijn er in de VS 200 wetten met betrekking tot kunststoffen die voor eenmalig gebruik ingezet worden. Deze zijn geïntroduceerd in de wetgevende macht van de verschillende staten. Dit zijn onder meer beperkingen voor producten zoals tassen, of kunststof bestek in restaurants. 

Californië, Connecticut, Delaware, Hawaii, Maine, New York, Oregon en Vermont hebben plastic tassen voor eenmalig gebruik verboden. In 2014 legde Californië als eerste staat een verbod op aan grote retailketens. Andere staten kozen liever voor een vergoeding van vijf of tien cent per tasje. Sommige staten hebben maatregelen ingevoerd die een verbod  proberen te voorkomen, waaronder Oklahoma, Tennessee en North Dakota. Ongeveer de helft van de Amerikaanse staten heeft regels voor plastic tassen.

Momenteel gaan sommige staten, zoals Californië, zelfs zover dat ze voorstellen om alle kunststoffen die niet kunnen worden gerecycled, uit te faseren. Misschien zullen andere staten zulke uitgebreide maatregelen volgen. Maar ze opereren onafhankelijk, dus dit moet nog worden bepaald, en vanaf eind 2020 valt het nog te bezien hoe de federale overheid zal reageren.

Sinds 2020 zijn er op federaal niveau geen nationale maatregelen om plastic afval te voorkomen meer doorgevoerd. Er zijn wel wetten voorgesteld, zoals de Amerikaanse Plastic Waste Reduction and Recycling Act die in juni 2020 is geïntroduceerd, en de Break Free from Plastic Pollution Act van 2020.

Wat zijn voor jouw bedrijf de juiste verpakkingen? 

Alles bij elkaar opgeteld kunnen we stellen dat de wetgeving rondom plastic afval behoorlijk complex is. Wereldwijd worden honderden verschillende soorten maatregelen genomen, omdat lokale overheden bepalen wat voor hen de beste aanpak is. Maar wat is voor jouw bedrijf het beste? 

Om voor jouw situatie de beste keuze te kunnen maken, helpt Verive je graag bij het kiezen van de juiste verpakking voor jouw locatie, commerciële omgeving en zakelijke doelstellingen. Neem vooral contact met ons op als je vragen hebt over de verpakking die het beste bij jouw bedrijf en doelen past. 

 Wij helpen je graag verder

Heb je vragen of advies nodig over duurzame materialen, eetverpakkingen of een van onze producten? Neem dan contact  met onze experts op. Wij helpen je graag verder!

James Pitcher

Sustainability isn’t about choosing to do the right thing OR grow your business, we can help you to do both

Mail ons