Over dit artikel
De Nederlandse overheid heeft een update gegeven over de uitrol van de Single-Use Plastics Richtlijn. Binnenkort betalen klanten voor meeneemverpakkingen, wordt het gebruik van disposables op locatie verboden en komt er meer focus op herbruikbare producten
05 jan 2024
5 min
Lauren Mooney
Vorige week heeft de Nederlandse regering een update gegeven over de uitrol van de Richtlijn Single-Use Plastics (SUP-richtlijn) in Nederland. De SUP-richtlijn is niet nieuw voor de horeca: in juli 2021 werden plastic borden, bestek, rietjes en roerstaafjes al verboden. Op dat moment was ook al bekend dat de SUP-richtlijn nog verder uitgerold zou worden, maar de details van de uitrol ontbraken nog. Op 29 maart gaf Vivianne Heijnen, staatssecretaris van Milieu, de langverwachte verduidelijking over de verdere uitrol van de Europese SUP-richtlijn voor 2022 en verder. We zetten de belangrijkste punten voor je op een rij.
Deze nieuwe regels zijn bedoeld om verkopers en gebruikers te stimuleren herbruikbare producten te gebruiken. Eerdere maatregelen laten duidelijke resultaten zien: sinds de invoering van de heffingen op plastic tassen in 2017 is het aantal plastic tassen dat in zwerfafval wordt aangetroffen met maar liefst 70% gedaald!
De nieuwe maatregelen worden in drie stappen geleidelijk ingevoerd tussen 2023 en 2024.
Klant betaalt voor takeway-verpakkingen
Vanaf juli 2023 moeten horecagelegenheden hun klanten laten betalen voor de verpakkingen van hun afhaalmaaltijden, zoals plastic pakjes of wegwerpkoffiebekers. Datzelfde geldt voor to-go-producten die worden verkocht in treinstations, benzinestations en andere verkooppunten. Deze wegwerpverpakkingen worden dus niet strikt verboden, maar het wordt wel verboden om deze verpakkingen gratis aan te bieden. De kosten voor het gebruik van een niet-herbruikbare koffiebeker of maaltijdbox moeten worden toegevoegd aan de prijs van de koffie of het gerecht. Horecaondernemers mogen hierbij zelf bepalen hoeveel ze hun klanten laten betalen voor wegwerpverpakkingen voor eten en drinken.
Volgens Nederlandse media had Koninklijke Horeca Nederland, de brancheorganisatie voor de Nederlandse horeca, om uitstel tot 2024 gevraagd, omdat de sector door de wereldwijde pandemie niet voldoende geld zou hebben om in deze maatregelen te investeren. Nu is dus bekendgemaakt dat er uitstel is gegeven tot juli 2023. KHN heeft in reactie hierop om financiële compensatie gevraagd voor ondernemers in de foodservicesector, vanwege de extra kosten die de nieuwe maatregelen meebrengen.
Verbod op het gebruik van wegwerpartikelen voor consumptie ter plaatse
Vanaf 2024 volgt er een verbod op het gebruik van wegwerpartikelen op de locatie zelf. Koop je eten of drinken op een festival, op het werk, in een café of restaurant, en eet je het ter plekke op? Dan mag dat níet in een wegwerpverpakking worden aangeboden. De bedoeling is dat wegwerpbekers worden vervangen door koffiemokken op kantoorlocaties. Dat in kantines en bedrijfsrestaurants herbruikbaar servies wordt ingezet, en dat drank op festivals en evenementen in afwasbare bier- en frisdrankglazen wordt geschonken. Ziekenhuizen vormen de enige uitzondering: zij mogen plastic producten blijven gebruiken, op voorwaarde dat ze het merendeel van de gebruikte plastic bekers en verpakkingen recyclen.
Herbruikbare producten worden de norm
Beide nieuwe maatregelen zijn erop gericht om in 2024 het gebruik van herbruikbare producten te normaliseren.
“Elke dag gooien we alleen al in Nederland 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weg, na eenmalig gebruik. Daar moeten we toekomstige generaties niet mee blijven opzadelen. Er is een ommezwaai nodig van wegwerp naar hergebruik.” – Vivianne Heijnen, staatssecretaris van Milieu
Vivianne Heijnen stelde verder dat een overschakeling naar herbruikbare producten hard nodig is om de plasticsoep te verkleinen, zorgvuldiger met grondstoffen om te gaan en een schonere wereld achter te laten.
Diverse Nederlandse deskundigen lieten zich in de Volkskrant over de kwestie uit, waarbij voorstanders van de maatregelen vermeldden:
“Dit is een logisch besluit. Op de universiteit analyseren we de milieudruk van producten. Zo kun je vergelijken wat beter is voor de aarde: een koffiemok of een plastic wegwerpbekertje. De mok kost veel energie om te maken, hij moet in een oven worden gebakken. Daarna moet je hem na gebruik wassen met water en sop. Maar hij gaat lang mee. […] Wegwerpplastic wordt straks verboden, maar zodra we plastic hergebruiken neemt de milieudruk af. Je ziet nu al dat sommige festivals en clubs bekers gebruiken van dik, hoogwaardig plastic. Die zijn gemakkelijk schoon te spoelen. Dankzij een statiegeldsysteem leveren de gebruikers ze na gebruik zelf in, dus je kunt ze duizenden keren gebruiken.” – Arnold Tukker, professor industriële ecologie (Universiteit Leiden)
Het tijdperk van ‘breng je eigen mok mee’ en herbruikbaar servies nadert snel!
Meer wetgeving op komst
Elk jaar kan de horeca nieuwe regels verwachten rondom de EU-brede SUP-wetgeving. Die regels worden per land vastgesteld. In Nederland wordt in 2023 aanvullende wetgeving aangekondigd die de kosten voor het opruimen van plastic zwerfafval bij de producenten neerlegt. Deze wetgeving richt zich op producenten van plastic bekers en verpakkingen, plastic zakken, sigarettenpeuken, ballonnen en vochtige doekjes. Met het geld dat deze producenten betalen, worden de lokale autoriteiten betaald die verantwoordelijk zijn voor het opruimen van zwerfvuil. Deze maatregel maakt deel uit van de Extended Producer Responsibility (EPR). Dit is een onderdeel van de SUP-wetgeving waarbij producenten verantwoordelijk worden gesteld voor de effecten van producten die zij op de markt brengen.
Vanaf januari 2024 wordt het gebruik van kunststoffen voor eenmalig gebruik nog verder beperkt. Het gaat dan ook gelden voor bekers en borden met een dun laagje plastic polymeer dat aan materialen als karton is toegevoegd. Bovendien zullen in 2024 veranderingen worden doorgevoerd voor PET-flessen en drankverpakkingen en hun doppen en deksels.
Bezoek de Verive-website regelmatig voor nieuwe informatie over de uitrol van de SUP-wetgeving en advies hoe je hier als horecaondernemer mee kunt omgaan. Ook als jouw horecagelegenheid zich in een ander EU-land bevindt kun je contact met ons opnemen. Wij weten per land welke maatregelen er zijn of komen, en adviseren je graag hoe je aan de SUP-wetgeving kunt voldoen.
